Volgens protocol: Stroomdiagram aanpak antibiotica allergie SWAB

Penicilline-allergie

• Meest voorkomende allergie tegen geneesmiddel (5-10%)
• Hiervan slechts 10-15% daadwerkelijke allergie (huidtest bewezen)
• Anafylaxie: 1/10.000 – 1/25.000 patiënten

Antigeen

• Beta-lactam ring
• Specifieke zijgroep

Exantheem is een van de frequentste uitingen van penicillineallergie en wordt niet door IgE gemedieerd. Anamnestisch is het echter niet altijd mogelijk exantheem te onderschei-den van urticaria, die wel door IgE gemedieerd is, zodat in die gevallen de huidtest toch vaak zal worden uitgevoerd.
Kruisovergevoeligheid met cefalosporines is in het verleden overschat. Er werd gedacht dat 10% van de patiënten met een penicilline allergie ook een allergische reactie op cefa-losporines zou ervaren. Deze overschatting kwam mede doordat vroegere cefalosporine formuleringen kleine hoeveelheden penicilline bevatten. Daarnaast zijn veel vroege stu-dies gebaseerd op in-vitro-testen, in plaats van op klinische gegevens. Tegenwoordig wordt de kruisovergevoeligheid bij gebruik van eerste-generatie-cefalosporines en een enkele tweede-generatie-cefalosporine met identieke zijketens geschat op ongeveer 1%. Hierbij worden overeenkomsten in de zijketenstructuur – en niet zozeer in de basisstruc-tuur – verantwoordelijk gehouden voor de kruisovergevoeligheid. Dit verklaart waarom de meeste tweede-generatie-cefalosporines een veel lagere prevalentie van kruisovergevoe-ligheid met penicillines laten zien dan eerste-generatie-cefalosporines. Met derde- en vier-de-generatie-cefalosporines is de kans op kruisovergevoeligheid verwaarloosbaar. De zij-ketens van deze generaties cefalosporines verschillen aanzienlijk van die van penicillines.
Kruisovergevoeligheid tussen penicillines en carbapenems komt in ongeveer 0,8% van de gevallen voor.

Indeling type allergie 

1. Directe reactie (0-1 uur, IgE-gemedieerd): Immediate type 1 reactie

• Anafylaxie/hypotensie
• Larynxoedeem, dyspneu, stridor, rhinitis
• Urticaria, angio-oedeem

2. Versnelde reactie (1-72 uur, IgE of IgG): Immediate type 1 reactie

• urticaria, angio-oedeem, erytheem/jeuk
• larynxoedeem, bronchusobstructie
• zelden: toxische epidermale necrose (TEN)

3. Uitgestelde reactie (72 hr-weken): Type 4

• Exantheem (morbiliform)
• Stevens-Johnson sydroom (SJS)
• Exfoliatieve dermatitis (idiopatisch)
• Hypersensitivity vasculitis (Ag-Ab complexen)
• Geneesmiddelenkoorts (Ag-Ab complexen)
• Serumziekte (Ag-Ab complexen)
• Interstitiele nefritis (TIN)
• Immuunhemolytische anemie (IgG/IgM)
• Neutro-trombopenie (IgG/IgM)